نسیانی که در مورد اطلاعات روزمره انسان از جمله اسامی اشخاص یا حوادث روزانه، بر ذهن عارض می گردد. که هر چه که این اطلاعات جدیدتر گردند، این نوع نسیان به سراغ اطلاعات پیشین می رود.
قرآن کریم در مورد این نوع فراموشی فرموده است:
« فَذَكِّرْ إِنْ نَفَعَتِ الذِّكْرَىٰ : به زودى قرآن را بر تو می خوانیم ، و هرگز فراموش نخواهى كرد.»(اعلی : 6)
تکرار ذکر خداوند باعث تثبیت این امر در رفتار انسان گشته به گونه ایی که او حتی بدون تلاش در هر لحظه از زندگی یاد خدا را با خود به همراه دارد. و یاد خدا همچون ملکه ایی بر نفس او احاطه پیدا می کند و این روش دوری از فراموشی در تمامی مسائل کاربرد دارد و در مسائل روزمره و سطحی و یا سهوی نیز با تکرار مطالب از فراموشی آنها دوری جست
2 . نسیانی که به معنای سهو است که این نوع فراموشی بیشتر در مورد مسایل پیش پا افتاده و سطحی اتفاق می افتد و ممکن است پس از چند لحظه تأمل بر طرف گردد. این نوع فراموشی نیز در قرآن مجید آمده است:
« قَالَ أَرَأَیتَ إِذْ أَوَینَا إِلَى الصَّخْرَةِ فَإِنِّی نَسِیتُ الْحُوتَ وَ مَا أَنْسَانِیهُ إِلَّا الشَّیطَانُ أَنْ أَذْكُرَهُ وَ اتَّخَذَ سَبِیلَهُ فِی الْبَحْرِ عَجَبًا: خدمت گزارش گفت: آیا ندانستى چون كنار آن سنگ جاى گرفتیم ، من ماهى را از یاد بردم و آن با وضعى شگفت انگیز راه خود را در دریا گرفت و رفت، و جز شیطان از خاطرم نبرد كه آن را به یاد داشته باشم.» (کهف : 63)
3 . فراموشی که به معنای عدم دقت به موضوع است مانند :
« ....نَسُوا اللَّهَ فَنَسِیهُمْ ...: خدا را فراموش كردند و خدا هم آنان را [از لطف و رحمت خود] محروم كرد.» ( توبه: 67)
که معنای " نَسُوا اللَّهَ" این است که به دلیل عدم توجه به اوامر الهی از اطاعت او سرپیچی کردند و "نَسِیهُمْ "  یعنی خداوند نیز فضل خود را از آنان بر داشت و آنان را به خودشان واگذار نمود.
همچنان که نسیانی که در آیه 115 سوره طه به حضرت آدم(علیه السلام ) نسبت داده شده از همین نوع فراموشی است، آنجا که می فرماید:
« وَ لَقَدْ عَهِدْنَا إِلَىٰ آدَمَ مِنْ قَبْلُ فَنَسِی وَ لَمْ نَجِدْ لَهُ عَزْمًا : یقیناً پیش از این به آدم سفارش كردیم [كه از میوه آن درخت نخورد] پس فراموش كرد و عزمى استوار براى او نیافتیم »
معنای آیه این چنین آمده که قلب آدم برای لحظه ایی از عهدی که با خدا بسته بود سست شد . در نتیجه نهی خدا را فراموش کرد و در اثر اغوای شیطان فریب خورد .
نه تنها در زندگی علمی انسان بلکه در زندگی دینی انسان هم اهمیت داره دائماً خدارا یاد کردن و یا به یاد نعمتهای بسیاری که خداوند به انسان عطا نموده بودن و یا فکر کردن به روز اخرت ، روز جزا و پاداش . تمامی این یادآوری ها انسان را به حرکت به سوی کسب فضایل اخلاقی وادار می کند پس یادآوری ابزاری برای کسب خیر در دنیا و آخرت است
از همین آیه مشخص می شود که یکی از ابزار نفوذ شیطان در انسان " فراموشکاری " است .
چنانکه خداوند نیز در آیه 19 سوره مجادله به آن اشاره نموده است . پس سلاح شیطان برای وادار نمودن انسان به فراموشی از هر خیر و مصلحتی، نفوذ او از طریق نقطه ضعف انسان که انگیزه و شهوات اوست می باشد.
همانطور که خداوند در قرآن کریم به میوه یادآوری و آفت فراموشی اشاره کرده است راه آفت زدایی را نیز بیان نموده که تنها راه درمان را یاد مستمر خدا و ذکر نعمات او و همچنین به خاطر آوردن آخرت و روز حساب می داند .
« إِلَّا أَنْ یشَاءَ اللَّهُ وَ اذْكُرْ رَبَّكَ إِذَا نَسِیتَ وَ قُلْ عَسَىٰ أَنْ یهْدِینِ رَبِّی لِأَقْرَبَ مِنْ هَٰذَا رَشَدًا : مگر اینكه بگویى : ان شاء الله. و هرگاه [گفتن انشاءاللّه را] از یاد بردى ، پروردگات را یاد كن و بگو : امید است پروردگارم مرا به چیزى كه از این به صواب و مصلحت نزدیكتر باشد راهنمایى كند.» (کهف : 24)
در نهایت باید بدانیم تکرار ذکر خداوند باعث تثبیت این امر در رفتار انسان گشته به گونه ایی که او حتی بدون تلاش در هر لحظه از زندگی یاد خدا را با خود به همراه دارد. و یاد خدا همچون ملکه ایی بر نفس او احاطه پیدا می کند و این روش دوری از فراموشی در تمامی مسائل کاربرد دارد و در مسائل روزمره و سطحی و یا سهوی نیز با تکرار مطالب از فراموشی آنها دوری جست.در نگاه شما آیا راه دیگری برای رهایی از دام فراموشی وجود دارد؟

--------------------------------------------------------

محمد حسن ذاکری

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: