بـه فـرمـوده قـرآن کریم نیای همه افراد بشر، یک مرد و یک زن یعنی همان آدم و حواست : ((ای مردم ، از پروردگارتان که شما را از نفس واحدی آفرید و جفتش را نیز از او آفرید، و از آن دو مردان و زنان بسیاری را پراکند، بترسید.))5امـا بـا ایـن وجـود بـا گـذشـت زمـان و ادامـه نـسـل بـشـر و گـسـتـرش مـحـل زنـدگی آنان متناسب با شرایط محیط زندگی و اختلاف آب و هوایی ، ظاهر انسان ها بـه شـکـل هـای گـوناگون و متفاوت از یکدیگر پدیدار گشت و نژادهای مختلف بشری در روی زمین شکل گرفت .

تنوع زبانی

وجود انواع گوناگون زبان های مختلف ، از بارزترین تفاوت های به وجود آمده در حیات بـشـر به شمار می رود. دانشمندان در دنیای امروز نزدیک به 3000 زبان اصلی (بدون در نـظـر گـرفـتـن لهجه های محلی ) را شناسایی و احصا کرده اند. تعداد بسیاری از این زبـان هـا فقط در مجموعه های کوچک بشریِ چند صد یا چند هزار نفری کاربرد دارد. حدود 100 زبان نیز رواج بیشتری دارد و بیش از یک میلیون نفر از جمعیت جهان به این زبانها سخن می گویند. سرانجام اینکه در میان این همه ، 19 زبان بیش از همه گسترش داشته ، تـا 50 مـیلیون نفر را پوشش می دهد.6 زبان چینی ، بیش از همه زبان ها متکلّم دارد، زیرا بـیـش از یـک مـیـلیـارد نـفر از جمعیت کره زمین آن را به کار می برند، در کشور پهناور هند نزدیک به 850 زبان و لهجه دارد، با زبان و سخن گفتن بیان و اظهار نماید: ((انسان را آفـریـد و او را بیان آموخت ))7 قرآن کریم همانگونه که آفرینش آسمان ها و زمین را یکی از نـشـانـه های خداوند معرفی می کند، تعدد و تنوع زبان های مردم دنیا را نیز از نشانه های خالق جهان برمی شمارد: ((و از نشانه های او آفرینش آسمان ها و زمین و اختلاف زبان های شما و رنگ های شما است .))8

ایـجـاد هـمـبـسـتـگـی و همدلی میان مسلمانان و اتحاد ملّی که امروزه از دغدغه های اندیشمندان مـسـلمـان بـه ویژه رهبر معظم انقلاب اسلامی است ، در آموزه های اسلامی و دستورهای قرآن کـریم ریشه دارد. مقاله ای که پیش روی خوانندگان گرامی قرار دارد، ترجمه و تلخیص کتاب ((التنوع و التعایش ))2 نوشته آقای ((حسن صفار)) از اندیشمندان شیعی برجسته و امام جمعه شیعیان منطقه القطیف کشور عربستان می باشد.در ایـن مـقـاله بـا بررسی و طرح وجود تنوع و اختلاف در طبیعت و به ویژه میان انسانها، هـدف قـرآنی از تنوع بشری مطرح و پس از آن با اشاره به تجربه تاریخی مسلمانان صـدر اسـلام ، ضـرورت بـازگـشـت بـه آمـوزه هـای اصیل دین اسلام در ایجاد همبستگی و یکپارچگی تبیین گردیده است .

مروری به آیاتی که درباره انتخاب افراد از سوی خداوند یا پیشوایان معصوم‌:آمده‌، ما را به این مطلب رهنمون می‌سازد که در انتخاب افراد در هر جایی مسلمان باید صلاحیت افراد و تعهد آنان را ملاک قرار دهد. در داستان انتخاب طالوت در قرآن آمده است‌، برخی انگیزه‌های غیر الهی‌، مانند نَسَب عالی و ثروت فراوان را ملاک انتخاب فرمانده و رهبر می‌دانستند؛ "قَالُوَّا أَنَّی‌َ یَکُون‌ُ لَه‌ُ الْمُلْکُ عَلَیْنَا وَنَحْن‌ُ أَحَق‌ُّ بِالْمُلْکِ مِنْه‌ُ وَلَم‌ْ یُؤْت‌َ سَعَة‌ً مِّن‌َ الْمَال‌؛(بقره‌،247) گفتند:چگونه او بر ما حکومت کند با این که ما از او شایسته‌تریم و او ثروت زیادی ندارد"، ولی پیامبرشان در مورد انتخاب طالوت به آنان گفت‌:"إِن‌َّ اللَّه‌َ اصْطَفَـَه‌ُ عَلَیْکُم‌ْ وَزَادَه‌ُ بَسْطَة‌ً فِی الْعِلْم‌ِ وَالْجِسْم‌ِ وَاللَّه‌ُ یُؤْتِی مُلْکَه‌ُ مَن یَشَآءُ وَاللَّه‌ُ وَ َسِع‌ٌ عَلِیم‌ٌ؛(بقره‌،247) خدا او را بر شما برگزید و او را در علم و ]قدرت‌[ جسم وسعت بخشیده است‌."(ر.ک‌:تفسیر نمونه‌، آیت الله مکارم شیرازی و دیگران‌، ج 2، ص 247، دارالکتب الاسلامیة‌.)
از این آیه و روایاتی که تعصب‌های قبیله‌ای و گروهی و هوای نفس را در انتخاب افراد به شدت مذمت می‌کند، فهمیده می‌شود، امت اسلامی‌، در انتخابات دو وظیفه بسیار حساس بر عهده دارد که اگر آن‌ها را رعایت نکند، وظیفه دینی خود را انجام نداده و در پیشگاه خدای متعال مقصر است‌.
وظیفه اول‌:فردی را که می‌خواهد انتخاب کند، تنها برای رضای خدا و مصلحت امت اسلامی انتخاب نماید و در انتخاب او هیچ انگیزه‌ای‌، غیر از انتخاب اصلح که تنها راه حاکمیت صالحان است نداشته باشد.

سیر نیوز -قرآن کریم بعنوان کلام وحی دارای برترین و جامع ترین دستور العمل به آخرین فرستاده خود حضرت محمد (ص) است که در آیات مختلف آن به تقوای الهی ،  اخلاق اسلامی ، دوری از رذیل اخلاقی ، توهین و تهمت سفارش شده است .

نامزدهایی که در نظر دارند در کشور اسلامی به نمایندگی از مردم به مجلس راه یابند بایستی با نصب العین قراردادن کلام وحی خود را  متخلق به اخلاق اسلامی و دوری از رذایل اخلاقی زینت دهند.

به طور معمول در يك فضاي رقابتي براي كسب قدرت، بسياري از نامزدها و هوادارانشان در عمل غير آن چيزي را نشان مي دهند كه در سخن بر زبان مي آورند. به اين معنا كه چون خود انسان، مستبد است و علاقه دروني و يا فشار گفتمان بيروني وي را به سوي آن سوق داده است مي كوشد تا با تكرار و يادآوري آن، گرايش به آزادي را در خود تقويت كند و انساني آزاديخواه گردد و از استبداد راي و اقتدارگرايي شخصي رهايي يابد. با چنين رويكردي به نظر مي رسد كه ملاك هاي اخلاقي در هنگام انتخابات ها به اشكال مختلف ناديده گرفته مي شود و از سوي كساني كه مي خواهند مسئولیت جامعه را به عهده گيرند فرو مي پاشد و تهديد مي شود. كساني كه خود دچار هنجارشكني هستند و كم ترين مسائل اخلاقي را مراعات نمي كنند و اصول و مباني آن را ناديده مي گيرند، ديگران را متهم به بي اخلاقي انتخاباتي مي كنند. بر اين اساس مردم را دچار حيرت و سرگرداني مي كنند و اندك اندك فضاي ضداخلاقي را با اعمال و رفتارهاي خويش تشديد مي كنند و جالب آن كه پس از مدتي مردم را به رفتارهاي ضدهنجاري و اخلاقي متهم مي كنند. اين در حالي است كه خود در فضاي انتخاباتي زمينه اين گونه برخورد و واكنش را فراهم آورده و با هنجارشكني و رفتارهاي ضداخلاقي، جامعه را به سوي رفتار و عملكرد نادرست هدايت كرده اند؛ زيرا مردم اخلاق خويش را از رهبران خود مي يابند و مردم بر دين و اخلاق رهبران خود مي باشند.(الناس علي دين ملوكهم)

مسؤولیت انسان نسبت‏ به سرنوشت ‏خود و جامعه از ارزشهای مسلم دین اسلام می‏باشد و این امر در آیات و روایات و سیره مسلمین مورد تاکید قرار گرفته است . بنابراین مشارکت افراد در تصمیمات سیاستگذاری، اداره امور اجتماع و تعیین کارگزاران از حقوق و مسؤولیتهای اولیه هر مسلمانی به حساب می‏آید .

از این رو افراد در جامعه اسلامی دارای توانایی انتخاب نسبت‏ به سرنوشت جمعی خویش بوده و آزادی سیاسی مولود اختیاری است که خداوند ارزانی داشته است . و انقلاب اسلامی که به رهبری حضرت امام خمینی (ره) و پشتیبانی مردم به پیروزی رسید و زمینه مشارکت امت و اداره امور کشور را متکی به آراء عمومی مردم نهاد و به همین جهت جمهوری اسلامی ایران در همه پرسی 12 فروردین 1358 (ه . ش) به تایید ملت همیشه در صحنه ایران رسید .

در اصل پنجاه و ششم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران چنین آمده است:

«حاکمیت مطلق بر جهان و انسان از آن خداست، و هم او انسان را بر سرنوشت اجتماعی حاکم ساخته است . هیچ‏کس نمی‏تواند این حق الهی را از انسان سلب کند یا در خدمت منافع فرد یا گروهی خاص قرار دهد و ملت این حق خدادادی را از طرقی که در اصول بعد می‏آید اعمال می‏کند .»

حضرت امام (ره) در این مورد چنین می‏فرماید: «مردم در انتخابات آزادند و احتیاج به قیم ندارند و هیچ فرد یا گروه و دسته‏ای حق تحمیل فرد یا افرادی را به مردم ندارند . جامعه اسلامی ایران که با درایت و رشد سیاسی خود جمهوری اسلامی و ارزشهای والای آن و حاکمیت قوانین خدا را پذیرفته‏اند و به این بیعت و این پیمان بزرگ وفادار مانده‏اند . . .» 

1-وفادار به اسلام وقانون اساسي

من متواضعانه از شما ميخواهم كه حتي الامكان،در انتخاب اصلح با هم موافقت نماييد و سرنوشت اسلام و كشور خود را به دست كساني دهيدكه به اسلام و جمهوري اسلامي و قانون اساسي معتقد و نسبت به احكام نوراني الهي آن متعهد باشند(صحيفه نور ج18ص136)[13/7/1362]

2- وفادار به ولايت فقيه

بهترين اصل در اصول قانون اساسي، اين اصل ولايت فقيه است (كلمات قصار امام (ره)ص119) 

3- برخوردار از شعور و استقلال سياسي

هركس در هر مقام كه خيال سازش با شرق و غرب را داشت بي محابا و بدون هيچ ملاحظه اي اور را از صحنه روزگار بر اندازيد(كلمات قصار امام (ره)ص144)

4-تعهد:در اين خصوص نقل شده شهيد مدرس نصرت الدوله را كه در هنگام شكار دستانش دچار حادثه شده بود ملاقات كرد مدرس انگشتان اورا در دستش گرفت وچنان فشار داد كه فريادش بلند شد، مدرس  گفت:شازده دست تو با خوردن چند ساچمه ضعيف شده ، در حالي كه دست من با خوردن سه گلوله باز هم قوي و محكم است ميداني چرا ؟ گفت نه.مدرس گفت: چون تو با اين دست قرار داد با انگليس را امضاءكردي و نهايتاً از كار افتاد (داستانهاي مدرس ص176)
5- تخصص و تجربه:  تاكيد امام راحل به اين كه نماينده ملت بايد عالم به زمان خود باشد و تجربه كافي در انجام امور محوله داشته باشد و اين امري است بر گرفته از روايات مي باشد ، امام صادق(ع)در اين باره ميفرمايد:كسي كه آگاه به زمان خود باشد مشتبهات بر او حمله ور نخواهد شد                                                  (صحيفه نور ج18ص198)

جمهوري اسلامي ايران كه بر اساس معيارهاي الهي شكل  و به لطف خداوند در سايه رهبري ،حكيمي همچون خميني كبير بر پا شده ، از جمله حكومتهائي است كه بر پايه آراء مردم نقش بسته و تاروپودش را ملتي مظلوم اما فداكار به وجود آورده اند،نوشته حاضر تلاشي است نه در خور مردم فهيم و انقلابي عزيز ،اما در حد توان كه قطعا خالي از عيب نيست و در انتظار لطف و كرم مردم هميشه در صحنه است.با اين همه اميدوارم اين اثر هديه اي باشد به پيشگاه امام زمان (عج) و هديه اي باشد به روح پاك خميني كبير و شهداي گرانقدر ايران اسلامي و تشكري باشد از زحمات بي دريغ پدر و مادر و اساتيد گراميم و راه گشائي باشد براي مردم فداكار و دلسوز خصوصا جوانان برومند در حماسه حضورشان ، با اميد به آن روزي كه نمايندگاني دلسوز و مهربان و پر تلاشي را براي مجلس شوراي اسلامي انتخاب نمائيم.

فرض مسلم ما اين است که آنچه از طرف نبي اکرم درباره ي انسان به طور کلي و درباره ي تربيت وي به طور اخص و نيز آنچه به طور ويژه در مورد تربيت کودکان بيان شده است، در عالي ترين سطح ممکن چه از لحاظ معرفتي و چه از لحاظ هستي شناختي يا از لحاظ اخلاقي و زيبا شناسي قرار دارد. بدين لحاظ، اعتقاد داريم که سيره ي حضرت در خصوص تربيت کودکان به دليل جايگاه خطير آن در مجموعه ي دوره هاي تربيتي را بايد با استناد به روش هاي تفسيري (3) يا تفهمي (4) به طور دقيق بررسي کرد و مضامين تربيتي و ميزان هاي خاص پرورش کودک از آن استخراج و آن ها را به شيوه اي که قابل کاربرد عيني در نظام تعليم و تربيت اطفال و کودکان باشد ارائه داد؛ زيرا نگاه حضرت به مساله ي تربيت انسان که اساس فلسفه ي بعثت همه ي پيامبران الاهي و در راس آن ها پيامبر اعظم بوده، محدود به زمان و مکان و افرادي خاص از نژاد، قبيله يا طبقه اي معين نمي شده است. پس شايسته است تا با پيشرفت دامنه ي فهم بشر درباره ي هستي و آفرينش انسان، سيره ي حضرت در اين خصوص يعني تربيت کودک، بررسي و بارها ارزيابي، و موازين تربيتي آن، متناسب با زمان هاي گوناگون استخراج و تبيين شود. بدين منظور، در اين قسمت کوشيده شده تا به صورت خلاصه و ايجاز، آن گونه که مطلوب نظر محققان و دانشمندان باشد، به بخشي از سيره ي آن بزرگوار در خصوص تربيت کودک اشاره کنيم. 

أ. ضرورت تربيت فرزند: از قول پيامبر اعظم (ص) گفته شده است که «اگر پدري فرزندش را تربيت کند، بهتر از اين است که روزي يک و نيم کيلوگرم طعام صدقه بدهد». (5) اگر وضعيت اجتماعي زمان حضرت رسول در مکه و مدينه و نيز وضعيت اقتصادي و معيشتي مسلمانان در آن روزگار را مد نظر قرار دهيم، ارزش يا قدر واقعي ميزان يک و نيم کيلو طعام در هر روز تا حدودي مشخص مي شود. نکته اي که از لحاظ اقتصاد آموزش و پرورش در اين روايت استنباط مي شود آن است که، هزينه کردن براي امر آموزش و پرورش کودک ارجح است بر صدقه اي که در راه خدا به مستمندي داده شود. صدقه دادن در اسلام داراي بار ارزشي بالايي، چه از لحاظ فردي و چه از لحاظ اجتماعي است و توصيه هاي فراواني چه از ناحيه ي وحي، در آيات قرآني و چه در کلام معصومان براي مسلمانان و مؤمنان ارائه شده است. اما در مواجهه با هزينه کردن جهت تربيت فرزند، از ديد نبي اکرم (ص)، مرتبت پايين تري دارد. 

سيره تربيتي پيامبر اعظم (ص) در خصوص کودکان 

1- مفهوم شناسي 

1-1. سيره 

براي واژه ي «سيره» دو معناي متفاوت ولي نزديک به هم ارائه شده است. معناي اول به نوع عمل و چگونگي آن و معناي دوم، به قاعده و سبک آن اشاره دارد. در معناي اول، کليت رفتار و فعاليت هاي آدمي مد نظر است. در حالي که در معناي دوم، که اخص از معناي اول است به روش ها و قواعدي اشاره مي کند که حاکم بر سيره يا رفتار و اعمال به معناي اعم کلمه است. (1) بدين ترتيب، زماني که از سيره ي تربيتي پيامبر اعظم عليه السلام صحبت به ميان مي آيد، منظور مجموعه اصول و قواعد و سبک هاي تربيتي منتسب به حضرت است. از آنجا که گفتار آدمي نيز در مقوله ي رفتار قابل بررسي است، سيره را مجموعه اقوال و افعال شخصيت بزرگوار نبي اکرم اسلام دانسته اند که معادل واژه ي سنت است و در عرف مورخان نيز چنين بوده است. 

"هُوَالَّذی بَعَثَ فی الامیین رَسوُلاً مِنْهُمْ یَتْلوُا عَلْیهِم ایاتِه وَیُزَکیهِمْ وَیُعَلِمُهُمْ ا لّْکِتابَ وَا لْحِکْمِةِ وَاِ نْ کانوُا مِنْ قَبْلُ لَفی ضَلالٍ مُبین "

(جمعه/2)

مسئله تربیت ،مسئله حیات وممات ملتهاست. بنای آن درخانواده آغازودر محیط آموزش واجتماع تکمیل می گردد. کودک، این موجود فرشته گونه ، موضوع تربیت وامانتی از خدا در دست والدین است. تربیت به معنای باروری و شکوفایی بذرهای نهفته و کثیف گنجینه های پنهان وجود انسان است . تربیت به معنای رشد ، نمو و پرورش دادن است . هدایت به سوی حق و کمال ، رساندن به حد بلوغ در تشخیص و تزکیه نفس و اخلاق و عمل از جمله مفاهیم تربیتی می باشند که در قرآن مجید به کار رفته؛ صاحب نظران ،چهارعمل اصلی تربیت را به شرح زیر تعریف کرده اند :

الف - خانواده

خانواده ، نخستین و حساسترین پایگاه تربیت است .از اولین تماس عاطفی مادر با فرزند که هنگام شیردادن برقرار می شود تا، روابط اندیشه ای افراد خانواده ،همه و همه در نحوه تشکیل ساختار شخصیت کودک موثرند .خانواده پل ارتباط فرد با جامعه است . خانواده ای که جو معنوی و علمی در آن حاکم باشد و روابط میان اعضای آن محبت آمیز ،عادلانه و بر اساس درک متقابل ، نظم و وظیفه شناسی باشد ،فرزندانی پرورش خواهدداد که علاوه برسعادت خود ضامن سعادت جامعه نیز خواهند بود .موضوع نقش پذیزی و تقلید کودک باید بسیار جدی گرفته شود،زیرا رفتار و گفتار اعضای خانواده و گرایشها و باورهای آنان در ضمیر صاف و بی غبار کودک منعکس می شود.