تفاوت احد با واحد

  «قل هو اللّه أحد»
 كلمه‏ى «أحد» صفتى است كه از ماده‏ى «وحدت» گرفته شده، همچنان كه كلمه‏ى «واحد» نيز وصفى از اين ماده است؛ ليكن كلمه‏ى «احد» در مورد چيزى و كسى به كار مى‏رود كه قابل كثرت و تعدّد نباشد، نه در خارج و نه در ذهن، و اصولاً داخل اعداد نمى‏شود، به خلاف كلمه‏ى «واحد» كه هر واحدى، ثانى و ثالثى دارد يا در خارج يا در وهم. به دليل همين تفاوتى كه ميان اين دو كلمه هست، كلمه‏ى «احد» در هيچ كلام ايجابى، به جز در باره‏ى خداوند متعال استعمال نمى‏شود.(157)
   - صعود اعتقاد حق

  «اليه يصعد الكلم الطّيّب و العمل الصّالح يرفعه»(158)
 مقصود از كلم طيب، اعتقاد حق است و قدر متقين از آن، اعتقاد به توحيد و يگانگى خداوند است و برگشت ساير اعتقادات حق نيز به آن است و اين كلمه‏ى توحيد همان است كه در آيه‏ى شريفه‏ى «الم تركيف ضرب اللّه مثلاً كلمة طيّبة كشجرة طيّبة» بيان كرده است كه اعتقاد حق مانند درخت طيب، ريشه‏هايش در زمين ثابت است.
 معناى صعود كردن اعتقاد حق و كلمه طيب به خداوند تقرّب آن به خداوند است و چون اعتقاد، وابسته به شخصِ معتقِد است، وقتى اعتقاد تقرّب پيدا مى‏كند، خود شخص نيز تقرب مى‏يابد.(159)
   - معناى سوره‏ى توحيد

  «بسم اللّه الرّحمن الرّحيم * قل هو اللّه أحد * اللّه الصّمد * لم يلد و لم يولد * و لم يكن له كفواً أحد»
 در اين سوره، هر آيه‏ى بعدى تفسير آيه‏ى قبلى خود است؛ اگر گويند: اوكيست؟ تو گويى: «أحد». اگر گويند: «أحد» كيست؟ تو گويى: «صمد». اگر گويند: «صمد» كيست؟ توگويى: «لم يلد و لم يولد». اگر گويند: «لم يلد و لم يولد» كيست؟ تو گويى: «و لم يكن له كفواً أحد».(160)
 شهادت خداوند بر يگانگى خويش‏
 «شهد اللّه أنّه لا إله إلاّ هو و الملئكة و أولوا العلم قائماً بالقسط»(161)

  - منظور از شهادت خداوند، شهادت عملى و فعلى است، نه قولى؛ يعنى خداوند با پديد آوردن جهان آفرينش كه نظام واحدى در آن حكومت مى‏كند و قوانين آن در همه جا يكسان و برنامه‏ى آن يكى است و در واقع يك واحد به هم پيوسته و يك نظام يگانه است، عملاً نشان داده كه آفريدگار و معبود در جهان يكى بيش نيست و همه از يك منبع سرچشمه مى‏گيرند.

 بنابر اين، ايجاد اين نظام واحد، شهادت و گواهى خداست بر يگانگى ذاتش، اما شهادت و گواهى فرشتگان و دانشمندان جنبه‏ى قولى دارد و اين گونه تفكيك در آيات قرآن كريم وجود دارد. مثلاً در آيه‏ى: «إنّ اللّه و ملئكته يصلّون على النّبىّ»، خداوند و فرشتگان بر پيامبر درود مى‏فرستند. درود از ناحيه‏ى خدا چيزى است و از ناحيه‏ى فرشتگان چيز ديگر؛ از ناحيه‏ى خدا، فرستادن رحمت است و از ناحيه‏ى فرشتگان، تقاضاى رحمت.(162)

  - سؤال: در اين آيه‏ى شريفه مدّعى وحدانيت خود خداوند است، پس چگونه مدعى مى‏تواند خودش شاهد باشد؟ در پاسخ مى‏توان گفت: شاهد حقيقى جز خداوند نيست. زيرا او همه‏ى اشيا را آفريده و آن‏ها را دليل و نشانه‏ى وحدانيت خويش قرار داده است و اگر اين دلايل وجود نداشت، شهادتى حاصل نمى‏گشت و پس از آن كه اين دلايل را قرار داد، علما را نيز به معرفت اين دلايل موفق گردانيد، وگرنه دانشمندان از معرفت الهى عاجز بودند. بنا بر اين شاهد حقيقى به وحدانيت حق تعالى، خود خداوند است. از اين رو قرآن مى‏فرمايد: «قل أىّ شى‏ء أكبر شهادة قل اللّه»(163).

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: