صورت جهیزیه حضرت زهرا (س) برای ازدواج

در این مقاله صورت جهیزیه ازدواج برترین زنان جهان با برگزیده‌ترین مردان تاریخ بعد از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آ له) را مورد توجه قرار دهیم و از آن الهام بگیریم.

سرمایه علی برای آغاز زندگی

تمام سرمایه مولای متقیان(علیه‌السلام)برای مراسم ازدواج تنها پول زرهی بود که به فرمان پیامبر(صلی الله علیه و آ له)آن را فروخت و از آن «عطریات» و «لباس» و «جهیزیه» حضرت زهرا(علیها السلام)تهیه شد. قیمت این زره به روایتی، سی درهم و به روایات دیگر 480 یا 500 درهم بود و با توجه به این که «درهم» تقریباً نیم مثقال نقره مسکوک است، مجموع قیمت زره و بهای تمام و سائلی را که به عنوان جهیزیه تهیه کردند به آسانی می‌توان محاسبه نمود. از روایتی استفاده می‌شود که تنها یک سوم قیمت زره برای جهیزیه مصرف شد و از آن به خوبی برمی‌آید که تا چه حد وسائل زندگی جدید این دو زوج خوشبخت جهان بشریت ساده و بی آلایش و دور از هرگونه تشریفات بوده است. صورت جهیزیه بانوی اسلام(علیها السلام) و به اصطلاح ریز اقلام آن را نیز ارباب سیر و تواریخ نوشته‌اند که مطالعه آن انسان را با عالمی از صفا و زهد و وارستگی عجیب روبه رو می‌سازد، که عظمت و شکوه بی نظیر و خیره کننده‌اش هر انسان آزاده‌ای را به خضوع در برابر آن وامی‌دارد.  

ریز اقلام جهیزیه دختر پیامبر(صلی الله علیه وآله)

صورت جهیزیه‌ای که یاران پیامبر(صلی الله علیه و آ له)با آن وجه مختصر برای یگانه دختر پیامبر(صلی الله علیه و آ له)تهیه کردند به این ترتیب بود:

1ـ یک فرش مصری که داخل آن پشم بود

2ـ یک سفره چرمی

3ـ یک متکای چرمی که داخل آن لیف درخت خرما بود

4ـ یک عبای خیبری

5ـ یک مشک آب

6ـ چند کوزه

7ـ چند ظرف و کاسه سفالین

8ـ یک ظرف برای آب و آب کشی (مطهره)

9ـ یک پرده نازک پشمی

پیغمبر اکرم(صلی الله علیه و آ له) با این کار می‌خواهد درسی بزرگ برای تمام اعصار و برای تمام نسل‌ها به یادگار بگذارد و نشان دهد که اسلام بر محور تجمل پرستی و رقابت‌های کمرشکن مادی که مایه صعوبت کار ازدواج و به تأخیر افتادن برنامه جوانان و آلودگی اجتماع مسلمین می‌گردد، نیست. اساس و پایه کار، همه جا بر سهولت و سادگی و وارستگی و آزادگی، صفا و صمیمیت استوار است این بود مجموعه جهیزیه زهرا(علیها السلام) طبق روایت. هنگامی‌که وسائل فوق را نزد پیامبر(صلی الله علیه و آ له)آوردند نگاهی به آن کرد و گریست، سپس سر به سوی آسمان بلند کرد و دعای عجیبی کرد و گفت: اَللهُم بارِکْ لِقَوْم جُل آنِیَتِهِمُ الْخَزَفُ. خداوندا به قومی که غالب ظروف آن‌ها سفالین است، مبارک گردان! دقت در این اقلام جهیزیه عجیب و تاریخی و دعائی که پیامبر(صلی الله علیه و آ له)به دنبال آن فرمود، بسیار چیزها به انسان می‌آموزد. عظمت و شکوهی که در این جهیزیه ساده نهفته است و پیام و الهامی که به فرزندان اسلام در تمام قرون می‌دهد، غیرقابل توصیف است.

درسی از پیامبر مهر و صلح

پیغمبر اکرم(صلی الله علیه و آ له) با این کار می‌خواهد درسی بزرگ برای تمام اعصار و برای تمام نسل‌ها به یادگار بگذارد و نشان دهد که اسلام بر محور تجمل پرستی و رقابت‌های کمرشکن مادی که مایه صعوبت کار ازدواج و به تأخیر افتادن برنامه جوانان و آلودگی اجتماع مسلمین می‌گردد، نیست. اساس و پایه کار، همه جا بر سهولت و سادگی و وارستگی و آزادگی، صفا و صمیمیت استوار است. آنچه پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آ له) به عنوان نمونه و سرمشق نشان داد نه تنها در مقیاس امروز ساده و بی تکلف بود، بلکه در اجتماع آن زمان نیز بسیار ساده تلقی می‌شد، تا آنجا که دنیاپرستان آن عصر که هنوز رسوبات «ارزش‌های جاهلی» در اعماق روح و جان تاریکشان بود، زهرای عزیز را بر این زندگی ساده شوهرش سرزنش کردند. این‌ها همه هشداری است به آن‌ها که نه تنها روی قلم به قلم وسائل تجملی جهیزیه که گاه بسیاری از آن‌ها در تمام طول عمر هم یک بار مورد استفاده قرار نمی‌گیرد، اصرار دارند، بلکه حتی روی مارک‌های مختلف داخلی یا خارجی و رنگ و نقش و نگار آن‌ها نیز حساسیت آمیخته با وسواس نشان می‌دهند; آری هشداری است به همه آن‌ها! پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آ له) با امکاناتی که در آن زمان داشت، می‌توانست و سائلی بسیار بهتر و با ارزش‌تر از آنچه گفتیم برای تنها دخترش زهرا(علیها السلام) و تنها یادگار همسر محبوبش خدیجه و تنها یار و یاور همیشگی‌اش علی(علیه‌السلام) فراهم سازد ولی مخصوصاً این کار را نکرد، که اگر می‌کرد دستور جاویدان: «لَقَدْ کانَ لَکُمْ فی رَسُولِ اللهِ اُسْوَةٌ حَسَنَةٌ» ارزش خود را از دست می‌داد. عجب این که، گروهی از مسلمانان این سخنان را می‌شنوند و بی خیال از کنار آن به سادگی می‌گذرند و گاه اسم این بی اعتنائی را ضرورت‌های عصر و زمان می‌گذارند، ضرورتی که آبرو و حیثیت آن‌ها در گرو آن است! در حالی که ضرورت بودن آن، «بهانه» یا «خیال» و «توهمی» بیش نیست، مانند همه خیال‌ها و پندارها در صحنه زندگی که: از خیالی صلحشان و جنگشان / وز خیالی نامشان و ننگشان و از همه مضحک‌تر این که، گاه برای تیمن و تبرک در کنار مهریه‌های سنگین چند میلیونی، مهریه پانصد درهمی حضرت زهرا(علیها السلام) را نیز ضمیمه می‌کنند! یا بعضی از قلم‌های جهیزیه آن حضرت را برای تأسی به آن بزرگوار در کنار اجناس لوکس و وسائل پر زرق و برق و گران‌قیمت خود قرار می‌دهند.

پسران جوان باید ثابت کنند رهروان مخلص راه امیر مؤمنان علی مرتضی(علیه‌السلام)می‌باشند. دختران جوان نیز باید ثابت کنند از زندگی زهرای مرضیه(علیها السلام)بزرگ‌ترین شخصیت زن در جهان بشریت الگو می‌گیرند و به وسوسه‌های این و آن دل نسپرده و به دشمنی‌های در لباس خیرخواهی، توجهی نمی‌کننداین درست به آن می‌ماند که در کنار سفره‌ای که انواع غذاهای رنگین داخلی و خارجی و سنتی و مد روز، در آن جمع است، مقداری نان جو و نمک هم قرار دهیم که این خوراک مولای متقیان و پیشوای آزادگان جهان، علی(علیه‌السلام)است و ما شیعیان و پیروان مکتب او هستیم! چقدر این کار کودکانه و مسخره است! بیرون آوردن بسیاری از پدران و مادران تجمل پرست متعصب از زیر آوار تقلیدها و آداب و رسوم غلط و خرافی کار آسانی نیست. جوانان، اعم از دختران و پسران که روح بی آلایش تری دارند برای سنت شکنی و درهم کوبیدن آداب و رسوم غلط آماده‌ترند، آن‌ها باید بپا خیزند و اجازه ندهند سرنوشتشان بازیچه دست این سنت‌های زشت و رقابت‌ها و چشم و هم چشمی‌های ویرانگر بزرگ‌ترها شود و صفا و صمیمیت همسرانشان در آتش این رسوم غلط و غیر منطقی بسوزد. آن‌ها باید حاکم بر سرنوشت خود شوند و دست‌های معمارانی را که سنگ اول زیربنای زندگی آن‌ها را از اول کج می‌نهند و بعد از آن تا گنبد دوار کج می‌رود، از این مسأله حیاتی کوتاه کنند و قولا و عملا ثابت نمایند طرفدار مهریه‌های معقول، جهیزیه‌های ساده و مراسم ازدواج بی تکلف و آمیخته با صمیمیت و صفای اسلام هستند.

پسران جوان باید ثابت کنند رهروان مخلص راه امیر مؤمنان علی مرتضی(علیه‌السلام)می‌باشند. دختران جوان نیز باید ثابت کنند از زندگی زهرای مرضیه(علیها السلام)بزرگ‌ترین شخصیت زن در جهان بشریت الگو می‌گیرند و به وسوسه‌های این و آن دل نسپرده و به دشمنی‌های در لباس خیرخواهی، توجهی نمی‌کنند .

منبع :

سایت برنا؛ بیانات آیت الله مکارم شیرازی